Nieder Ellguth: Das Fliegende Archiv
2023 | Barbara Baryżewska Gallery, Warsaw
Nieder Ellguth – dziś Ligota Dolna, to położona na Śląsku Opolskim niewielka wioska o niezwykłej historii, którą od lat próbuję zbadać, porządkując pozostawione przez dekady drobne skrawki wielowątkowej układanki, rozplątując miejscowe legendy i oddzielając prawdę od ludowej fikcji. Okazuje się to jednak niełatwe.
Historia Nieder Ellguth jawi się jako ciąg osobliwych przemian i dziwnych mutacji: miejsc, ludzi, znaków, symboli, wreszcie – przyrody. Wioska, wraz z jej ludzkimi i nie-ludzkimi mieszkańcami przez dekady przechodziła z jednej formy w inną, dopasowując różne swoje cechy do gwałtownie zmieniających się okoliczności. Adaptując się do nagłych zmian, wieś tworzyła nieraz formy mieszane, niewystępujące nigdzie indziej.
Dla dzisiejszego badacza, przeglądającego pozostałości tych długotrwałych przemian, stanowią one skomplikowaną łamigłówkę. Kim byli ludzie, którzy tu kiedyś mieszkali? Kim są dziś? Skąd się wzięły i co właściwie znaczą wielbione przez mieszkańców symbole? Jak to możliwe, że pewne sprawy rozpłynęły się w powietrzu, a inne, mimo że powinny dawno runąć, trwają niewzruszenie i nikogo nie zaskakują? Wreszcie: czy motyle rzeczywiście są tym, czym się wydają?
Nieder Ellguth: das Fliegende Archiv (Latające archiwum) to również hołd dla dotychczas pomijanej historii wielkiej populacji motyli zamieszkujących niegdyś tamte rejony. Okazują się one kluczem do zrozumienia wielu zagadek wioski. Choć pewnie trudno w to wszystko uwierzyć.